Yakma Proses

Belediye ve endüstriyel çamurun (MS-IS) bertarafı, hava emisyonları, halk sağlığına tehdit ve toprak ile su kaynaklarının kirlenmesi gibi önemli çevresel sorunlarla karşı karşıyadır. Bu nedenle uygun bir arıtım ve dikkatli bir yönetim gerektirir.

Dünya genelinde çamur üretimi sürekli olarak artarken, çamurla ilgili çevresel kalite gereksinimleri giderek daha katı hale gelmekte, bertaraf alanları azalmaktadır ve ekonomik baskılar düşük maliyetli çözümleri zorunlu kılmaktadır.

Arıtma çamurunun düzenli depolama sahalarına atılması, yalnızca bu bertaraf işlemi metan geri kazanımı ile enerji üretimini içerdiğinde faydalı bir kullanım olarak kabul edilmektedir. Ancak, AB’de çamurun toprağa uygulanması mevzuat kısıtlamaları nedeniyle gelecekte büyük ölçüde değişmeyecektir. Tarımda geri dönüştürülen çamur oranı, belediye çamuru üretimindeki artışa rağmen neredeyse sabit kalacaktır.

Bu nedenle, belediye çamurunun yakılması ve yakma işlemi sırasında ortaya çıkan enerjinin geri kazanılması, çamur yönetiminde en önemli ve uygulanabilir çözüm haline gelmektedir.

"Çamurdan enerjiye" yaklaşımı, yenilenebilir enerji kaynaklarının sunduğu faydalara benzer önemli avantajlar sağlayarak uygulanabilir bir yöntemdir: atık su arıtma tesislerinin enerjiye bağımlılığının azaltılması ve sera gazı emisyonlarının düşürülmesi gibi.

Akışkan yatak, yakıt ile havanın belirli bir oranda karıştırılarak yanmanın sağlandığı bir yöntemdir. Akışkan yatak, katı parçacıkların sıvı gibi davrandığı bir yatak olarak tanımlanabilir. Bu sistem, ince taneli katı parçacıklardan oluşan bir yatağın altından düşük hızla homojen bir şekilde hava verildiğinde parçacıkların hareketsiz kaldığı, ancak hava hızı arttıkça parçacıkların havada askıda kalmaya başladığı prensibine dayanır. Hava hızı daha da arttığında, yatak oldukça türbülanslı hale gelir ve parçacıklar arasında hızlı bir karışım oluşur; bu da kaynayan bir sıvıda kabarcık oluşumu gibi görünür. Sonuç olarak gerçekleşen yanma işlemine "akışkan yatak yanması" denir.

Akışkan yatak yanmasında, hızlı karışım sayesinde sıcaklık homojen olarak dağılır. Bu sistemin en büyük avantajı, belediye atıkları, arıtma çamuru, biyokütle, tarımsal atıklar ve diğer yüksek nemli yakıtların ısı üretiminde kullanılabilmesidir.

Yapının basit bir akış diyagramı yukarıda gösterilmiştir. Çamur, bunkerde depolanacak ve ardından FBR’ye (Akışkan Yatak Reaktörü) pompalanacaktır. Çamur iki aşamada yanacak ve kazana ulaşacaktır. Kazan, basınçlı doymuş buhar üretecektir. Baca gazı, filtreden geçerek küllerden ve katı parçacıklardan arındırılacaktır. İnvertör kontrollü bir fan, akışı düzenleyecektir. Baca, yıkanarak kimyasal olarak arıtılacak ve ardından gazlar bacadan dışarı atılacaktır. Bacada emisyon kontrolü ve izleme yapılacak ve emisyon parametreleri kaydedilecektir.

Akışkan Yataklı Yakma Sistemi Tanımı

Tipik Bir Akış ve Akışkan Yataklı Yakma Sistemi (FBIS) ile Entegre Sistemin Tanımı

Akışkan yataklı yakma sistemi (Fluidized Bed Incinerating System - FBIS) ve entegre yapısının tipik bir akışı ve açıklaması aşağıdaki gibi bir akış diyagramı ile ifade edilebilir.

Dekantör alanından veya kurutma bölümünden gelen çamur, Akışkan Yataklı Yakma Fırını’nın giriş bunkerine taşınacaktır.

Bunker kapasitesi, çamur akışında meydana gelebilecek kesintiler durumunda bir tampon veya kurtarma alanı olarak değerlendirilebilir ve bunker alanının, Akışkan Yatak Reaktörü (FBR) ile yakın mesafede konumlandırılması gereklidir.

Çamurun kuru madde oranına bağlı olarak, bunker ile FBR arasındaki taşıma yöntemi (pompalama veya mekanik taşıma) belirlenecektir. Bu üniteler yedekli olarak tasarlanacak ve hızlı erişilebilirlik sağlanacaktır.

Akışkanlaştırma prensibi, katı halde bulunan granüler bir malzemenin içinden bir akışkan (sıvı veya gaz) geçirilerek sıvı benzeri bir davranış kazanması sürecidir. Akışkan, granüler malzeme içinden geçerken, sürükleme kuvvetleri yerçekimini yener ve parçacıklar birbirinden uzaklaşarak yatak genişler. Akışkan ve parçacıklar daha fazla ayrıldıkça hız azalır ve yerçekimi tekrar baskın hale gelerek parçacıklar aşağıya düşer; bu durum tekrar akışkanlaşma aşamasına kadar devam eder. Yeterli akışkan hıza ulaşıldığında, parçacıklar süspansiyon halinde kalır, yani akışkanlaşmış olur ve sıvı benzeri davranış sergiler.

Akışkan yatak reaktörü, kalibre edilmiş özel kum içerir. Reaktör, 600°C – 650°C aralığında homojen bir sıcaklığa kadar ısıtılır. Akışkanlaştırma fazı daha düşük sıcaklıklarda başlar; bu aşamada yatak kabarmaya başlar ve sıvı gibi davranır.


Reaktörde Kabarma (Bulbing) Evresi

Kabarma (bulbing) evresinde, besleme başladığında çamur reaktör içerisinde yüzeye çıkar ve yanar. Hem hafif hem de ağır organik bileşikler anında oksitlenmeye başlar.

Yakma odası sıcaklığı 850–900°C’ye kadar ulaşır. Ardından baca gazı, ek bir yakma brülörüne sahip olan ikinci yanma odasına geçer ve burada baca gazı sıcaklığı 1100°C’ye kadar çıkarılabilir.

Bu sıcaklıkta, baca gazında oluşabilecek olası dioksin ve furan bileşenleri 2 saniyelik bekleme süresinde parçalanır. Bu özellik, Avrupa Birliği normları ve çevre mevzuatları ile uyumludur.

Baca gazı daha sonra buhar kazanına girer. Buhar kazanında, türbinde kullanılmak üzere buhar üretilir ve elektrik üretimi sağlanır.

Baca gazı daha sonra filtre ünitesine yönlendirilir. Filtre ünitesi, 250°C üzeri sıcaklıklarda çalışabilen, alkalin toprak silikat esaslı filtre elemanları ile donatılmıştır ve yüksek kaliteli filtreleme sağlar.

Kül partikülleri, filtre ünitesinin hemen alt kısmında bulunan kül toplayıcı sistemde yakalanır ve toplanır. Yakma işleminden çıkan kül kalıntıları, yol yapım malzemesi veya beton agregası üretiminde yeniden kullanılabilir.

Egzoz fanı, frekans invertörü ile çalışarak sistem genelindeki gaz akışını düzenler ve sistemin en kritik bileşenlerinden biridir.

Scrubber ünitesi, baca gazındaki zararlı kimyasalların uzaklaştırılmasını ve kötü kokuların giderilmesini sağlar.

Sistemin entegre yapısında ayrıca kimyasal dozajlama sistemi de yer alacaktır.


SCADA Sistemi

Baca gazı, bir bacadan atmosfere atılacaktır. Bacada sürekli emisyon kontrolü ve izleme sistemi kurulacaktır. Bu sistem sayesinde yönetim, operasyon süresince tüm verileri takip edip kaydedecektir. Sistem ayrıca SCADA sistemi üzerinden operatörleri uyaracaktır.

Yukarıda bahsedilen tüm işlemler, operatör panelleri ve SCADA sistemi aracılığıyla kontrol edilecektir.

SCADA panelleri ile operatörler tüm bileşenleri kontrol edebilecektir. Sistem otomatik ve manuel modlarda çalışabilmektedir.

Referanslar:
* Yeşil Çevre Atık İşletme Koop / Bursa, Türkiye – Günlük 80 ton kurutma ve yakma revizyonu
* Temiz Çevre Atık Yakma Tesisi / Antalya, Türkiye – Günlük 90 ton kurutma tesisi yapımı ve yakma tesisi revizyonu

REDCO Proses Çevre ve Enerji Teknolojileri A.Ş.

REDCO Proses Çevre ve Enerji Teknolojileri A.Ş. 2012 yılında atıksu arıtma sektöründe uzmanlaşmış ekibiyle çamur bertarafı sürecinde çamur kurutma ve yakma teknolojileri konularında ekipman ve sistem çözümleri sunmak amacıyla kuruldu. REDCO arıtma çamuru konusunda Bant Tipi Çamur Kurutma, Güneş Kurutma, Hızlı Kurutucu Sistemleri ve Akışkan Yataklı Yakma Sistemleri konularında faaliyet göstermektedir.

DAHA FAZLA BİLGİ
BİZE ULAŞIN
ADRES
İçerenköy Mahallesi, Erdem Sokak No:4 Ataşehir-İstanbul 34638
TELEFON
+90 (216) 510 60 84
+90 (216) 510 60 99(Fax)
E MAIL
info@redco.com.tr
REDCO Proses Çevre ve Enerji Teknolojileri A.Ş. Tarafından Tüm Hakları Saklıdır. © 2025

REDCO Proses Çevre ve Enerji Teknolojileri

Yakma Proses

Belediye ve endüstriyel çamurun (MS-IS) bertarafı, hava emisyonları, halk sağlığına tehdit ve toprak ile su kaynaklarının kirlenmesi gibi önemli çevresel sorunlarla karşı karşıyadır. Bu nedenle uygun bir arıtım ve dikkatli bir yönetim gerektirir.

Dünya genelinde çamur üretimi sürekli olarak artarken, çamurla ilgili çevresel kalite gereksinimleri giderek daha katı hale gelmekte, bertaraf alanları azalmaktadır ve ekonomik baskılar düşük maliyetli çözümleri zorunlu kılmaktadır.

Arıtma çamurunun düzenli depolama sahalarına atılması, yalnızca bu bertaraf işlemi metan geri kazanımı ile enerji üretimini içerdiğinde faydalı bir kullanım olarak kabul edilmektedir. Ancak, AB’de çamurun toprağa uygulanması mevzuat kısıtlamaları nedeniyle gelecekte büyük ölçüde değişmeyecektir. Tarımda geri dönüştürülen çamur oranı, belediye çamuru üretimindeki artışa rağmen neredeyse sabit kalacaktır.

Bu nedenle, belediye çamurunun yakılması ve yakma işlemi sırasında ortaya çıkan enerjinin geri kazanılması, çamur yönetiminde en önemli ve uygulanabilir çözüm haline gelmektedir.

"Çamurdan enerjiye" yaklaşımı, yenilenebilir enerji kaynaklarının sunduğu faydalara benzer önemli avantajlar sağlayarak uygulanabilir bir yöntemdir: atık su arıtma tesislerinin enerjiye bağımlılığının azaltılması ve sera gazı emisyonlarının düşürülmesi gibi.

Akışkan yatak, yakıt ile havanın belirli bir oranda karıştırılarak yanmanın sağlandığı bir yöntemdir. Akışkan yatak, katı parçacıkların sıvı gibi davrandığı bir yatak olarak tanımlanabilir. Bu sistem, ince taneli katı parçacıklardan oluşan bir yatağın altından düşük hızla homojen bir şekilde hava verildiğinde parçacıkların hareketsiz kaldığı, ancak hava hızı arttıkça parçacıkların havada askıda kalmaya başladığı prensibine dayanır. Hava hızı daha da arttığında, yatak oldukça türbülanslı hale gelir ve parçacıklar arasında hızlı bir karışım oluşur; bu da kaynayan bir sıvıda kabarcık oluşumu gibi görünür. Sonuç olarak gerçekleşen yanma işlemine "akışkan yatak yanması" denir.

Akışkan yatak yanmasında, hızlı karışım sayesinde sıcaklık homojen olarak dağılır. Bu sistemin en büyük avantajı, belediye atıkları, arıtma çamuru, biyokütle, tarımsal atıklar ve diğer yüksek nemli yakıtların ısı üretiminde kullanılabilmesidir.

Yapının basit bir akış diyagramı yukarıda gösterilmiştir. Çamur, bunkerde depolanacak ve ardından FBR’ye (Akışkan Yatak Reaktörü) pompalanacaktır. Çamur iki aşamada yanacak ve kazana ulaşacaktır. Kazan, basınçlı doymuş buhar üretecektir. Baca gazı, filtreden geçerek küllerden ve katı parçacıklardan arındırılacaktır. İnvertör kontrollü bir fan, akışı düzenleyecektir. Baca, yıkanarak kimyasal olarak arıtılacak ve ardından gazlar bacadan dışarı atılacaktır. Bacada emisyon kontrolü ve izleme yapılacak ve emisyon parametreleri kaydedilecektir.

Akışkan Yataklı Yakma Sistemi Tanımı

Tipik Bir Akış ve Akışkan Yataklı Yakma Sistemi (FBIS) ile Entegre Sistemin Tanımı

Akışkan yataklı yakma sistemi (Fluidized Bed Incinerating System - FBIS) ve entegre yapısının tipik bir akışı ve açıklaması aşağıdaki gibi bir akış diyagramı ile ifade edilebilir.

Dekantör alanından veya kurutma bölümünden gelen çamur, Akışkan Yataklı Yakma Fırını’nın giriş bunkerine taşınacaktır.

Bunker kapasitesi, çamur akışında meydana gelebilecek kesintiler durumunda bir tampon veya kurtarma alanı olarak değerlendirilebilir ve bunker alanının, Akışkan Yatak Reaktörü (FBR) ile yakın mesafede konumlandırılması gereklidir.

Çamurun kuru madde oranına bağlı olarak, bunker ile FBR arasındaki taşıma yöntemi (pompalama veya mekanik taşıma) belirlenecektir. Bu üniteler yedekli olarak tasarlanacak ve hızlı erişilebilirlik sağlanacaktır.

Akışkanlaştırma prensibi, katı halde bulunan granüler bir malzemenin içinden bir akışkan (sıvı veya gaz) geçirilerek sıvı benzeri bir davranış kazanması sürecidir. Akışkan, granüler malzeme içinden geçerken, sürükleme kuvvetleri yerçekimini yener ve parçacıklar birbirinden uzaklaşarak yatak genişler. Akışkan ve parçacıklar daha fazla ayrıldıkça hız azalır ve yerçekimi tekrar baskın hale gelerek parçacıklar aşağıya düşer; bu durum tekrar akışkanlaşma aşamasına kadar devam eder. Yeterli akışkan hıza ulaşıldığında, parçacıklar süspansiyon halinde kalır, yani akışkanlaşmış olur ve sıvı benzeri davranış sergiler.

Akışkan yatak reaktörü, kalibre edilmiş özel kum içerir. Reaktör, 600°C – 650°C aralığında homojen bir sıcaklığa kadar ısıtılır. Akışkanlaştırma fazı daha düşük sıcaklıklarda başlar; bu aşamada yatak kabarmaya başlar ve sıvı gibi davranır.


Reaktörde Kabarma (Bulbing) Evresi

Kabarma (bulbing) evresinde, besleme başladığında çamur reaktör içerisinde yüzeye çıkar ve yanar. Hem hafif hem de ağır organik bileşikler anında oksitlenmeye başlar.

Yakma odası sıcaklığı 850–900°C’ye kadar ulaşır. Ardından baca gazı, ek bir yakma brülörüne sahip olan ikinci yanma odasına geçer ve burada baca gazı sıcaklığı 1100°C’ye kadar çıkarılabilir.

Bu sıcaklıkta, baca gazında oluşabilecek olası dioksin ve furan bileşenleri 2 saniyelik bekleme süresinde parçalanır. Bu özellik, Avrupa Birliği normları ve çevre mevzuatları ile uyumludur.

Baca gazı daha sonra buhar kazanına girer. Buhar kazanında, türbinde kullanılmak üzere buhar üretilir ve elektrik üretimi sağlanır.

Baca gazı daha sonra filtre ünitesine yönlendirilir. Filtre ünitesi, 250°C üzeri sıcaklıklarda çalışabilen, alkalin toprak silikat esaslı filtre elemanları ile donatılmıştır ve yüksek kaliteli filtreleme sağlar.

Kül partikülleri, filtre ünitesinin hemen alt kısmında bulunan kül toplayıcı sistemde yakalanır ve toplanır. Yakma işleminden çıkan kül kalıntıları, yol yapım malzemesi veya beton agregası üretiminde yeniden kullanılabilir.

Egzoz fanı, frekans invertörü ile çalışarak sistem genelindeki gaz akışını düzenler ve sistemin en kritik bileşenlerinden biridir.

Scrubber ünitesi, baca gazındaki zararlı kimyasalların uzaklaştırılmasını ve kötü kokuların giderilmesini sağlar.

Sistemin entegre yapısında ayrıca kimyasal dozajlama sistemi de yer alacaktır.


SCADA Sistemi

Baca gazı, bir bacadan atmosfere atılacaktır. Bacada sürekli emisyon kontrolü ve izleme sistemi kurulacaktır. Bu sistem sayesinde yönetim, operasyon süresince tüm verileri takip edip kaydedecektir. Sistem ayrıca SCADA sistemi üzerinden operatörleri uyaracaktır.

Yukarıda bahsedilen tüm işlemler, operatör panelleri ve SCADA sistemi aracılığıyla kontrol edilecektir.

SCADA panelleri ile operatörler tüm bileşenleri kontrol edebilecektir. Sistem otomatik ve manuel modlarda çalışabilmektedir.

Referanslar:
* Yeşil Çevre Atık İşletme Koop / Bursa, Türkiye – Günlük 80 ton kurutma ve yakma revizyonu
* Temiz Çevre Atık Yakma Tesisi / Antalya, Türkiye – Günlük 90 ton kurutma tesisi yapımı ve yakma tesisi revizyonu

REDCO Proses Çevre ve Enerji Teknolojileri A.Ş.

REDCO Proses Çevre ve Enerji Teknolojileri A.Ş. 2012 yılında atıksu arıtma sektöründe uzmanlaşmış ekibiyle çamur bertarafı sürecinde çamur kurutma ve yakma teknolojileri konularında ekipman ve sistem çözümleri sunmak amacıyla kuruldu. REDCO arıtma çamuru konusunda Bant Tipi Çamur Kurutma, Güneş Kurutma, Hızlı Kurutucu Sistemleri ve Akışkan Yataklı Yakma Sistemleri konularında faaliyet göstermektedir.

DAHA FAZLA BİLGİ
BİZE ULAŞIN
ADRES
İçerenköy Mahallesi, Erdem Sokak No:4 Ataşehir-İstanbul 34638

TELEFON
+90 (216) 510 60 84
+90 (216) 510 60 99(Fax)

E MAIL
info@redco.com.tr

REDCO Proses Çevre ve Enerji Teknolojileri A.Ş. Tarafından Tüm Hakları Saklıdır. © 2025